Türk Sosyal Güvenlik Mevzuatı uyarınca, çalışanların emekli aylığına hak kazanabilmesi için aranan koşullar;
Bu kapsamda sigortalılıkta yaş kriterine ilişkin bir düzenleme yapılmış, 03/03/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan söz konusu kanun ile, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir:
“GEÇİCİ MADDE 95- Bu maddenin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması için talepte bulunanlardan 506 sayılı Kanunun geçici 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi, 1479 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 2925 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi ve 5434 sayılı Kanunun geçici 205 inci maddesi hükümlerine göre yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanırlar. Bu fıkra esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.
Birinci fıkra kapsamında yaşlılık veya emekli aylığı talebinde bulunarak ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde en son çalışılan özel sektör işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren bu Kanunun geçici 14 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanır. Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden tekrar yararlanılamaz. Bu fıkrada yer alan indirimden, bu Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan diğer şartlar sağlanmak kaydıyla yararlanılır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir.”
Yapılan bu düzenleme ile 08/09/1999 tarihinden önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası kapsamında sigortalılığı başlayanlardan mevcut yürürlükte olan mevzuattaki emekliliğe hak kazanma koşullarından sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını yerine getirenlere yaş şartı aranmaksızın aylık bağlanması imkanı getirilmiştir.
Söz konusu düzenlemeyle ayrıca; emekli veya yaşlılık aylığı alan kişilerin çalışma hayatına aynı işyerinde devam etmek istemeleri durumunda (işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde sosyal güvenlik destek primine tabi olarak işe başlamaları halinde), bu kişilerin kayıtlı istihdamlarının da teşvik edilmesini sağlamak adına işverenlere, işveren hissesi sigorta priminde 5 puanlık prim indirimi sağlanması kabul edilmiştir.
Bunun yanında, 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23 ve Geçici 24. maddeleri kapsamındaki işçilerin emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin zorunlu olarak feshini gerektiren hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır. Dolayısıyla iş sözleşmelerinin sürdürülmesi ya da sona erdirilmesi kararı sözleşmenin taraflarına bırakılmıştır.
